Inloopbijeenkomst voor rokers die willen stoppen, stoppers en ex-rokers
Doorlopend door het hele jaar kan iedereen op een vast moment (iedere maandag van 15.30-17.00 uur) aanschuiven bij de inloopbijeenkomst. Er komen zo’n 8-12 buurtbewoners per keer. De ene deelnemer is wel gestopt met roken, de ander nog niet. Het doel is dat ze wel allemaal gemotiveerd raken om te stoppen met roken en elkaar daarin steunen. Hoe ze dat doen is aan henzelf. De groep wordt vrijwillig begeleid door twee vaste ervaringsdeskundigen. Hierdoor ervaren de deelnemers een gevoel van gelijkwaardigheid.
‘ Ik zou willen adviseren om niet te veel kaders te scheppen of plannen te schrijven, maar gewoon de vragen ophalen in de wijk en gaan starten met een klein groepje en bij dat groepje informeren wat ze willen en in welke vorm. Maak het niet te zwaar maar vooral leuk en gezellig! Organiseer af en toe ook een gezellig uitje met de groep.’
‘Een soort AA, maar dan voor rokers’. Dat is wat welzijnswerker Els Annegarn voor ogen had. ‘Omdat het er niet was organiseerde ik het zelf’. ‘Samen praten over roken en stoppen met lotgenoten op een vaste dag in de week met gratis toegang’. Het moest een aanvulling zijn op het reguliere aanbod van groepstrainingen stoppen-met-roken die door coaches en POH’ers in de wijk wordt gegeven. Dat gat heeft zij ‘gewoon opgevuld door te beginnen bij het begin’, vertelt ze. Els neemt de bewoners de eerste keer zo nodig ‘aan de hand mee’ naar de bijeenkomst. Lees hier hoe de bijeenkomst ‘Roken Enzo’ laagdrempelig toegankelijk én een succes werd!
1. Vóór aanvang van dit traject heeft de welzijnswerker al persoonlijk contact met de bewoners die roken, er is al een vertrouwensband. Ook zijn er contacten gelegd met alle zorgverleners uit de wijk en de wethouder. Kortom: zorg voor een breed netwerk in de wijk.
2. Signaleer de behoeften van de mensen die roken én van de mensen die zijn gestopt met roken. ‘De mensen die roken gaven aan niet genoeg te hebben aan een stoppen-met-rokentraining die een paar maanden duurt.’ Deze behoeftesignalering kwam vanuit de bewoners, niet vanuit, in dit geval, de welzijnswerker.
3. Beslis voor wie (doelgroep) de bijeenkomst is bedoeld. – ‘Bij Roken Enzo is iedereen welkom die wil praten over roken: geïnteresseerden rokers die misschien willen stoppen, stoppers, gestopte rokers en bijvoorbeeld partners van rokers.’
4. Organiseer een (gratis) locatie in de wijk waar de mensen graag samenkomen. – ‘Belangrijk was dat de locatie makkelijk vindbaar en toegankelijk is en dat het een fijne gezellige plek is. Er is gekozen voor een café in de wijk dat het belangrijk vindt maatschappelijk betrokken te zijn.’ Houd er rekening mee dat de ruimte door omstandigheden kan komen te vervallen. Zorg daarom altijd voor een back-up locatie wanneer de oorspronkelijk geplande locatie niet meer beschikbaar is. ‘In coronatijden was het café te vaak gesloten en daarna hadden ze ‘onze’ ruimte nodig om die te verhuren om zo weer uit de malaise van de coronaperiode te komen.’
5. Bepaal gespreksonderwerpen samen met de bewoners. Het is handig om een aantal thema’s samen te stellen met de begeleiders die als back-up dienen voor als er geen gespreksonderwerpen voortkomen uit de groep. ‘Er is een programma opgesteld zodat er bij elke bijeenkomst een onderwerp besproken kan worden.’
6. Maak en verspreid promotiemateriaal voor de lokale contacten (zorgverleners) en laat weten waarom en hoe deze contacten kunnen helpen te werven. ‘Het liefst worden alle contacten persoonlijk benaderd. Een flyer of nieuwsbrief voldoet vaak niet.’
7. Zorg voor ambassadeurs. Een ambassadeur is een ervaringsdeskundige, iemand die enkele jaren succesvol is gestopt met roken en de tijd heeft om anderen hierin te begeleiden. ‘We werven de ambassadeurs vanuit de groep vrijwilligers van Gezond Noord of het zijn klanten of collegae die succesvol gestopt zijn. Dit zijn bewoners uit de wijk die gestopt zijn met roken en als gespreksleider en gastheer/vrouw aanwezig willen zijn bij alle bijeenkomsten.’
8. Attendeer de doelgroep op de mogelijkheid van Roken Enzo en nodig ze persoonlijk uit. In dit geval behoren mensen die roken, overwegen om te stoppen met roken, degenen die nog niet gemotiveerd zijn om te stoppen, familie en partners ook tot de doelgroep en zijn welkom. ‘Dit is misschien wel de belangrijkste stap. Zonder geïnteresseerden is er geen succes. Rokers worden na de reguliere groepstraining stoppen met roken van de POH en stoppen-met-rokencoach, geattendeerd op de mogelijkheid aan te sluiten bij Roken Enzo. De zorgverleners uit de wijk zijn door mij persoonlijk op de hoogte gebracht en via de persoonlijke contacten die ik heb in de wijk met bewoners heb ik mensen enthousiast kunnen maken om aan te sluiten. Als een bewoner het spannend vindt dan spreek ik bijvoorbeeld af om de eerste keer samen te gaan. Echt opbouwwerk dus!’
9. Stel je flexibel op als organisator. Schaaf het programma bij als dat nodig is. ‘Er werd vanaf het begin gepolst hoe de aanwezigen de bijeenkomsten vonden. Hierdoor werd de inhoud van de bijeenkomst aangepast. Het bleek dat de bewoners geen behoefte hebben aan onderwerpen die werden ingebracht door externen. De aanwezigen geven telkens zelf aan waar ze het over willen hebben en wat zij op dat moment belangrijk vinden om te bespreken. Ze vormen samen een hechte groep die elkaar helpt en ondersteunt, door dit vrije karakter van de bijeenkomst wordt er juist veel gedeeld en besproken, het is hierdoor altijd zeer interactief.’
10. Zorg voor snelheid zodra de inloopbijeenkomst wordt gepromoot. ‘Het mag niet te lang duren voordat de eerste bijeenkomst plaatsvindt, dan verlies je de interesse van ambassadeurs en bewoners.’
11. Onderzoek onder welke financiering het initiatief het beste past als er geen specifieke financiering voor beschikbaar is. ‘Voor de inloop is een klein bedrag door de gemeente gegeven. Voor Gezond Noord, waar Roken Enzo onder valt hadden we in het begin nog geen financiering. We zijn toch gewoon begonnen.’